© Frank Toussant
Zijn deze situaties herkenbaar?
“Jef is 82 jaar en is soms wat verward. ‘s Nachts kan hij erg onrustig worden. Om nachtdwalen te voorkomen, worden zijn bedhekken omhoog geplaatst.”
“Jan de zoon van Maria, zorgt al enkele jaren voor zijn moeder. Wanneer Jan naar de supermarkt gaat, installeert hij Maria graag in een zetel met een tafelblad. Jan is bang dat Maria gaat vallen en iets gaat breken.”
“Jeanne heeft jaren op een boerderij gewerkt, zij moest om 4 uur opstaan om de dieren eten te geven. Jeanne heeft dementie en staat dus vaak om 4 uur ‘s nachts op. Om te voorkomen dat zij haar kamer verlaat, doet haar partner de kamerdeur op slot.”
Bovenstaande voorbeelden zijn vormen van fysieke fixatie. Je doet deze handelingen als mantelzorger vaak onbewust en vanuit goede bedoelingen omdat je bijvoorbeeld ongerust bent over de veiligheid van jouw familielid of partner. Misschien zijn er andere mogelijkheden? Weet dat jouw zorgverlener (huisarts, thuisverpleegkundige, zorgkundige, verzorgende, kinesist, ergotherapeut) samen met jou op zoek wil gaan naar een gepaste oplossing.
“Jan de zoon van Maria, zorgt al enkele jaren voor zijn moeder. Wanneer Jan naar de supermarkt gaat, installeert hij Maria graag in een zetel met een tafelblad. Jan is bang dat Maria gaat vallen en iets gaat breken.”
“Jeanne heeft jaren op een boerderij gewerkt, zij moest om 4 uur opstaan om de dieren eten te geven. Jeanne heeft dementie en staat dus vaak om 4 uur ‘s nachts op. Om te voorkomen dat zij haar kamer verlaat, doet haar partner de kamerdeur op slot.”
Bovenstaande voorbeelden zijn vormen van fysieke fixatie. Je doet deze handelingen als mantelzorger vaak onbewust en vanuit goede bedoelingen omdat je bijvoorbeeld ongerust bent over de veiligheid van jouw familielid of partner. Misschien zijn er andere mogelijkheden? Weet dat jouw zorgverlener (huisarts, thuisverpleegkundige, zorgkundige, verzorgende, kinesist, ergotherapeut) samen met jou op zoek wil gaan naar een gepaste oplossing.
Wat is fysieke fixatie?
Fysieke fixatie is elke handeling, materiaal of uitrusting die bedoeld is om de bewegingsvrijheid van een persoon te beperken.
Voorbeelden: iemand vastbinden, kamerdeur op slot doen, persoon afzonderen, remmen op de rolstoel, een voorzettafel, …
Fysieke fixatie kan fysieke en emotionele gevolgen met zich meebrengen. Zo kan de zorgvrager kneuzingen, huidletsels, angst en vernedering ervaren. Ook een mantelzorger kan negatieve gevoelens hebben zoals kwaadheid en ontreddering, ontluistering, schuldgevoel of hopeloosheid. De zorgverlener op zijn beurt kan zich schuldig, gefrustreerd of ongemakkelijk voelen. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is fixeren zeer vaak nadelig en leidt dit niet tot minder risico en schade.
Voorbeelden: iemand vastbinden, kamerdeur op slot doen, persoon afzonderen, remmen op de rolstoel, een voorzettafel, …
Fysieke fixatie kan fysieke en emotionele gevolgen met zich meebrengen. Zo kan de zorgvrager kneuzingen, huidletsels, angst en vernedering ervaren. Ook een mantelzorger kan negatieve gevoelens hebben zoals kwaadheid en ontreddering, ontluistering, schuldgevoel of hopeloosheid. De zorgverlener op zijn beurt kan zich schuldig, gefrustreerd of ongemakkelijk voelen. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is fixeren zeer vaak nadelig en leidt dit niet tot minder risico en schade.
Samen op zoek naar een oplossing
De beslissing om al dan niet te fixeren is vaak niet eenvoudig. Daarom gaan zorgverleners samen met jou zoeken naar de meest gepaste oplossing. De zorgverleners trachten jou als mantelzorger samen met de patiënt vanaf het begin te betrekken. Ook gaan zij zoveel mogelijk rekening houden met jullie wensen.
Beslissen om wel of niet te fixeren is niet eenvoudig. Laat je daarom adviseren en helpen door een zorgverlener. Dit kan een thuisverpleegkundige zijn, je huisarts,… Zij kunnen samen met jou op zoek naar de meest geschikte oplossing. Soms kan je met kleine ingrepen al zorgen voor meer veiligheid, bijvoorbeeld door gevaarlijke en onnodige obstakels weg te nemen, veel gebruikte zaken binnen handbereik te plaatsen, goede verlichting te voorzien,… enz.
Daarnaast kan je ook samen bekijken of er bewegingsoefeningen zijn, die de zorgvrager kan doen. Kortom praat er over en ontdek wat er allemaal mogelijk is.
Beslissen om wel of niet te fixeren is niet eenvoudig. Laat je daarom adviseren en helpen door een zorgverlener. Dit kan een thuisverpleegkundige zijn, je huisarts,… Zij kunnen samen met jou op zoek naar de meest geschikte oplossing. Soms kan je met kleine ingrepen al zorgen voor meer veiligheid, bijvoorbeeld door gevaarlijke en onnodige obstakels weg te nemen, veel gebruikte zaken binnen handbereik te plaatsen, goede verlichting te voorzien,… enz.
Daarnaast kan je ook samen bekijken of er bewegingsoefeningen zijn, die de zorgvrager kan doen. Kortom praat er over en ontdek wat er allemaal mogelijk is.
Meer weten over fysieke fixatie?
Heb je nog vragen over fysieke fixatie bij je partner, familielid of kennis? Spreek dan gerust jouw zorgverlener aan.
Bekijk ook zeker de flyer voor mantelzorgers hier.
Bekijk ook zeker de flyer voor mantelzorgers hier.
Meer weten over mantelzorg?
Bekijk de website van het Vlaams Expertisepunt Mantelzorg hier. Dit is een online trefpunt voor mantelzorgers en zij die met hen samenwerken. Op deze website worden actuele kennis en informatie over mantelzorg verzameld zoals ondersteuningsmogelijkheden, premies, tips en tricks, ontmoetingsmomenten en nog veel meer.
Je hoeft er als mantelzorger niet alleen voor te staan.
Je hoeft er als mantelzorger niet alleen voor te staan.